Welk ventilatiesysteem moet ik kiezen? Soorten, prijzen en premies in België

Waarom jouw huis, flat of bedrijf ventileren?

Er zijn verschillende redenen om een woning, appartement of bedrijfspand te ventileren. Ten eerste zuivert het de lucht door geuren en vocht te verwijderen. Bijzondere aandacht gaat uit naar keukenluchtjes die zonder een doeltreffend ventilatiesysteem blijven hangen en overlast veroorzaken.

Vochtigheid is ook de bron van onaangename muffe geuren. Deze komen vooral uit de doucheruimte en de wasruimte. Na verloop van tijd veroorzaakt vocht schimmels en zwammen die ademhalingsproblemen kunnen veroorzaken.

De ventilatie van een gebouw heeft ook tot doel de luchtkwaliteit te verbeteren door zuurstof toe te voeren. Zonder ventilatie daalt het zuurstofgehalte. Dit komt doordat de bewoners O2 verbruiken en vervolgens CO₂ afgeven.

Bovendien staat een slecht geventileerd huis bloot aan de gevolgen van luchtvervuiling binnenshuis. Binnenluchtverontreiniging is de oorzaak van een aantal ziekten, waaronder beroertes en ischemische hartziekten. Bepaalde huishoudelijke producten en tabak behoren tot de belangrijkste vervuilers binnenshuis.

Ten slotte helpt een goede ventilatie de verspreiding van bacteriën en virussen zoals Covid 19 te beperken.

Wil je een ventilatiesysteem installeren in jouw woning of bedrijf? Via ventilatie.be kan je offertes op maat van jouw project aanvragen bij ventilatie-experts uit jouw buurt. Zo kan je gemakkelijk prijzen vergelijken. Deze dienst is volledig gratis en vrijblijvend.

Wat zijn de verschillende ventilatiesystemen in België?

Er bestaan verschillende oplossingen voor ventilatiesystemen. Naast natuurlijke ventilatie, die het voordeel heeft dat het gratis is, zijn er mechanische ventilatiesystemen en hybride systemen. Er bestaan ook individuele ventilatiesystemen. Hieronder lees je meer over elk van deze oplossingen om een goede luchtkwaliteit binnenshuis te garanderen.

Hygiënische ventilatiesystemen: A, B, C, D

Hygiënische ventilatie omvat alle apparaten die worden gebruikt om de lucht in een ruimte op gecontroleerde wijze te verversen.

Deze systemen omvatten de volgende types:

• • Natuurlijke ventilatie (A)
  • Gecontroleerde mechanische ventilatiesystemen (B, C, D)

Natuurlijke ventilatie systeem A

Een ventilatiesysteem van type A maakt gebruik van regelbare ventilatoren of roosters om verse lucht op natuurlijke wijze naar binnen te brengen. De eerste worden geïnstalleerd in de beglazing, OAR-stijl, of in de kozijnen. De roosters moeten op de gevel worden geplaatst.

Voor vochtige ruimtes vergemakkelijken deze apparaten de permanente afvoer van muffe lucht. Daartoe worden de roosters aangesloten op verticale kanalen in het dak.

Natuurlijke ventilatie is het overwegen waard vanwege het comfort dat zij biedt en het feit dat zij geen onderhoud vergt. Het systeem maakt geen lawaai en verbruikt geen elektriciteit.

Anderzijds biedt het geen optimale luchtverversing. Bovendien wordt het thermisch comfort in de winter verminderd. De installatie van het systeem kan tenslotte ook complex zijn bij renovatieprojecten.

Gecontroleerde mechanische ventilatiesystemen (CMV): systemen B, C en D

Deze systemen zijn allemaal apparaten die de lucht in een ruimte gelijktijdig kunnen toevoeren, afvoeren en vernieuwen.

Bij mechanische ventilatiesystemen hebben we het over het vermogen om de luchtdebieten te regelen ondanks aanzienlijke geurverschillen. Dit zijn de systemen die eruit springen in deze categorie:

• • Single-flow Ventilatiesysteem B
  • Single-flow Ventilatiesysteem C
  • Mechanische ventilatiesysteem met dubbele stroom (D)
  • Single flow mechanische ventilatie door pulsatie (VMC simple flux): B

Single flow ventilatiesysteem van type B

Dit systeem ververst de lucht door inblazing, met of zonder kanaalnetwerk. Er wordt onderscheid gemaakt tussen type A en type B hygro single flow ventilatiesysteem. Bij type A wordt de luchtstroom geregeld in functie van de vochtigheidsgraad van de binnenlucht. Bij type B wordt de luchtstroom geregeld door een combinatie van afzuigunits en luchtinlaten.

Single flow ventilatiesysteem van type C

Dit is een van de meest hygiënische ventilatiesystemen. Hier zorgen regelbare ventilatoren of roosters voor de natuurlijke instroom van verse lucht. De lucht wordt afgevoerd via roosters die in het onderste deel van de wanden of deuren zijn aangebracht.

Tenslotte zorgen één of meer ventilatoren ervoor dat de lucht mechanisch en continu wordt afgevoerd naar de gevels of het dak. Hoewel dit systeem de vochtigheid doeltreffend verwijdert, heeft het enkele nadelen, waaronder geluidsoverlast.

Mechanische ventilatiesysteem met dubbele stroom (VMC double flux): D

Het ventilatiesysteem D voldoet aan de norm NBN D50-001. Bij dit systeem wordt gefilterde verse lucht aangevoerd en muffe lucht mechanisch afgevoerd. Naast de mogelijkheid om de lucht voor te behandelen heeft deze methode het voordeel dat de luchtafvoer regelbaar is.

Luchtrecycling kan ook worden overwogen als de toevoer- en afvoerkanalen dicht bij elkaar liggen. Het ventilatiesysteem D is daarentegen vrij duur om te installeren, en voor de installatie ervan kan je het beste een beroep doen op een ventilatie-installateur.

Het hybride ventilatiesysteem

Het principe is gebaseerd op het combineren van een mechanisch ventilatiesysteem met een natuurlijk ventilatiesysteem. Het doel is het gebruik van natuurlijke aandrijfkrachten te optimaliseren. Dit houdt in dat de mechanische hulp bij lage druk wordt geproduceerd, d.w.z. een ΔP ≤ 50 Pa.

Dit ruimtebesparende toestel biedt de voordelen van beide soorten ventilatiesystemen. Het gaat echter gepaard met bepaalde compromissen, waaronder een onaantrekkelijke installatie die de aanblik van gevels kan aantasten.

Individuele toestellen

Ventilatoren zijn een alternatief als de installatie van een mechanisch ventilatiesysteem geen optie is. Dit apparaat is doeltreffend in het verwijderen van vochtige lucht uit badkamers. Het verwijdert ook onaangename geuren uit kelders zonder openingen.

Individuele units van dit type hebben het voordeel dat ze gemakkelijk te installeren zijn. Bovendien nemen ze niet veel plaats in, omdat ze meestal een diameter van 100 tot 150 mm hebben. Er zijn geen grote werkzaamheden nodig om ze te installeren. Bovendien is het niet nodig het hele huis uit te rusten met een centrale unit en kanalen.

Intensieve ventilatie

Bij intensieve ventilatie worden kamers handmatig geventileerd door alle ramen en deuren te openen om muffe lucht te verwijderen. Het kan worden gecombineerd met een hygiënisch ventilatiesysteem. Hoewel effectief, heeft deze techniek een aantal nadelen:

• • Het is oncomfortabel in de winter wanneer de buitenlucht erg koel is
  • De luchtverversing is niet continu
  • Het is moeilijk, zo niet onmogelijk, om de luchtstroom die het gebouw binnenkomt te regelen (deze hangt voornamelijk af van de windcondities buiten)

Wat is het verschil tussen gecentraliseerde en gedecentraliseerde systemen?

Een gecentraliseerd systeem gebruikt één enkele ventilatie-eenheid of ventilator voor het hele gebouw. In dit geval verwijdert het ventilatietoestel zowel muffe lucht als voert het verse lucht aan. De unit kan onder het dak of op zolder worden geïnstalleerd. Om het verbruik te spreiden is het een goed idee om het systeem uit te rusten met een gelijkstroommotor.

Bij het decentrale ventilatiesysteem worden meerdere individuele ventilatoren in de ruimte gebruikt. Dit is een verstandige keuze voor het oplossen van specifieke vochtproblemen. Het voordeel van dit systeem is dat de luchtvolumes in evenwicht zijn. Het vermindert ook het verlies aan verwarmingsenergie en zorgt voor een nauwkeurige ventilatie. Het nadeel is echter dat er een aantal ongemakken zijn.

Moet ik kiezen voor een natuurlijk of een gecontroleerd mechanisch ventilatiesysteem?

Bij een natuurlijk ventilatiesysteem is de luchtcirculatie volledig natuurlijk. Dit staat bekend als het schoorsteeneffect of de thermische trek. De lucht wordt in beweging gebracht door het verschil in dichtheid. Daarbij komen nog de drukverschillen die ontstaan door de wind die tussen de gevels van het gebouw stroomt. Kortom, bij natuurlijke ventilatie zijn er geen apparaten of installaties nodig.

Dit systeem heeft ook het voordeel dat het zuinig is, want het verbruikt geen elektriciteit. Het temperatuurverschil en de winddruk zijn de drijvende krachten achter de luchtbeweging. Het is echter moeilijk om met dit ventilatiemodel de aanbevolen luchtstroom te garanderen. Bovendien is het bij dit systeem belangrijk dat het verticale kanaalwerk goed door het dak loopt.

Het mechanische ventilatiesysteem maakt gebruik van een luchtafzuiger. Dit elektrische apparaat zuigt de lucht aan en voert deze af naar buiten. In termen van efficiëntie voert dit model effectief vocht en onaangename geuren uit het gebouw. Hierdoor is het de ideale oplossing voor luchtverversing.

In deze categorie van ventilatiesystemen wordt een onderscheid gemaakt tussen ventilatiesystemen met één en met twee stromen. Bij nieuwbouw bestaat het ventilatiesysteem B of C uit een elektrische afzuiger die op de afzuigunits wordt aangesloten. Bij het ventilatiesysteem D wordt muffe lucht afgezogen en schone lucht in de woning gebracht. Ondanks zijn efficiëntie is dit systeem echter moeilijk te installeren. Daarom kan je de installatie het beste overlaten aan deskundigen.

Wat zijn de criteria om een ventilatiesysteem te kiezen?

Eerst en vooral is het belangrijk om het gebruik van de woning en de te ventileren oppervlakte te bepalen. Hygiënische ventilatie wordt aanbevolen voor dagelijkse bewoning. Intensieve ventilatie daarentegen is alleen geschikt voor risicovolle situaties zoals vervuilingspieken. Dit systeem kan ook worden toegepast bij overbezetting, zoals in een school. Hoe groter het gebouw, hoe groter de behoefte aan een krachtig ventilatiesysteem.

Ook het comfort is een belangrijk criterium bij de keuze van een ventilatiesysteem. Sommige systemen zijn, ondanks hun efficiëntie, nogal lawaaierig. Dit is het geval bij enkelvoudige afzuigventilatie. Kiezen voor dit model betekent een compromis sluiten als het gaat om geluidsoverlast. Voor thermisch comfort en luchtkwaliteit is het vooral het natuurlijke ventilatiesysteem dat offers vraagt.

Het is ook raadzaam om bij de keuze van een installatie te informeren naar de stedenbouwkundige beperkingen. Evenzo kan de aanwezigheid van erfgoedelementen betekenen dat je jouw keuze moet beperken tot bepaalde toestellen. Verlies ten slotte niet uit het oog welke werkzaamheden aan het ventilatiesysteem moeten worden verricht. Houd er bijvoorbeeld rekening mee dat de installatie van een ventilatiesysteem met dubbele stroming complexer is. In tegenstelling tot ventilatiesystemen A, B of C vereist de werking de installatie van grotere apparatuur.

Hoeveel kost een ventilatiesysteem in België?

Het budget varieert naargelang het systeem en de beperkingen die aan de werkzaamheden verbonden zijn. Daarom geeft de onderstaande tabel slechts een indicatie van de prijzen voor verschillende installaties.

Prijsvergelijking per ventilatiesysteem

Zijn er subsidies beschikbaar in België?

Hier vind je een overzicht van de subsidies die in België beschikbaar zijn voor ventilatiewerkzaamheden:

In Brussel: energiepremie, groene lening, renovatiepremie, enz.

De installatie van mechanische ventilatiesystemen komt in aanmerking voor energiepremies in Brussel. Het bedrag van de premie hangt af van een aantal factoren, waaronder het type gebouw en jouw inkomensklasse. De premies worden met 10% verhoogd voor woningen in EDRLER- of ZRU-zones, met uitzondering van de C8-premie.

Als je wilt investeren in een ventilatiesysteem met warmterecuperatie en airconditioning, kan de Brusselse energietoeslag tussen 1.250 en 3.500 euro financieren. Voor meer informatie, klik hier.

De Groene Lening biedt een financiering tussen 0% en 2%. Deze steun is bestemd voor werkzaamheden om de energiesystemen van jouw woning te verbeteren. Deze lening kan worden gecombineerd met subsidies en de financiering kan oplopen tot 25.000 euro.

De renovatiepremie is beschikbaar voor woningen in een van de 19 Brusselse gemeenten. De steun bedraagt maximaal 30.000 euro per woning.

Wallonië: Huursubsidie

In het Waalse Gewest zijn de “woon”-premies het resultaat van een fusie tussen het systeem van de energiepremies en dat van de renovatiepremies. Deze steun is beschikbaar voor eigenaars van gebouwen die meer dan 15 jaar oud zijn. Ten minste de helft van het betrokken gebouw moet worden gebruikt voor huisvesting.

De bedragen van de woonbonus zijn degressief. Zij variëren hoofdzakelijk naargelang van het gezinsinkomen. Huishoudens met een referentie-inkomen van meer dan 97.700 euro per jaar komen in aanmerking voor de premies. In dat geval worden de premies niet verhoogd.

Er zij ook op gewezen dat het aanvragen van leningen tegen nultarief in het Waalse Gewest gepaard gaat met het aanvragen van subsidies. Naast de subsidies zijn dit de belangrijkste leningen die in dit deel van België worden toegekend.

Over het algemeen bedraagt het basisbedrag van een subsidie in Wallonië 500 euro voor de installatie van gecontroleerde mechanische ventilatie (ventilatiesysteem met enkele stroming) en 1200 euro voor een ventilatiesysteem met dubbele stroming.

In Vlaanderen: De totale renovatiepremie

De installatie van een ventilatiesysteem geeft je in Vlaanderen toegang tot de totale renovatiepremie. Om hiervoor in aanmerking te komen, moet je wel drie van de investeringen uitvoeren die op de door het gewest gepubliceerde lijst staan. De werken moeten worden uitgevoerd binnen een periode van vijf jaar.

De begunstigde heeft dan na de drie investeringen recht op een subsidie van 1.250 euro. Dit bedrag kan oplopen tot 4.750 euro bij een verbintenis tot zeven opeenvolgende investeringen. Het is echter belangrijk te onthouden dat de bonus niet kan worden opgeëist door de persoon die hem aanvraagt. Hij wordt automatisch geactiveerd door de netbeheerder. Dit gebeurt wanneer de persoon minstens twee bonussen opeist en een ventilatiesysteem installeert.

Hoe installeer je een ventilatiesysteem?

De voorwaarden hangen vooral af van het gekozen type ventilatiesysteem. Laat je dus niet misleiden door het ogenschijnlijke gemak van de installatie, zelfs bij een eenvoudig systeem als ventilatie met enkele stroming.

De uitdaging wordt nog complexer bij ventilatiesysteem met dubbele stroming. Dit systeem wordt gekenmerkt door het ontbreken van enige toevoer van buitenlucht in de woonruimten. Bovendien omvat de installatie complexe handelingen zoals het bevestigen van de centrale eenheid en het aansluiten van de kanalen. Bovendien worden geen fouten getolereerd bij de elektrische aansluitingen, de laatste fase van de installatie.

Kortom, zelfs kant-en-klare kits zijn geen garantie voor een goede installatie. Voor de installatie van een ventilatiesysteem is deskundig advies onontbeerlijk. Dat is de enige garantie voor een doeltreffende installatie die voldoet aan de normen.

Welke normen gelden in België?

De aandacht gaat naar de norm NBN D50-001 voor de installatie van ventilatiesystemen in België. Deze definieert de 4 basisventilatiewijzen die in een bewoonde woning kunnen worden toegepast. Speciale ruimtes zoals garages en kelders vallen niet onder de eisen van deze norm. Ventilatie van deze ruimten wordt echter aanbevolen om gezondheidsredenen.

Om op deze norm terug te komen, is het belangrijk om na te gaan aan welke debieten de ventilatie moet voldoen. In dit verband moet je de voorschriften in bijlage C2 van de AGW van 15.05.2014 raadplegen. De daar gevonden aanbevelingen hebben vooral betrekking op woongebouwen. Over het algemeen wordt het ventilatiedebiet berekend op basis van een genormeerd debiet van 3,6 m 3/u en per m² vloeroppervlakte.

Wanneer en hoe moet een ventilatiesysteem worden onderhouden?

Het onderhoud van jouw ventilatiesysteem zorgt ervoor dat het goed werkt. Merk op dat vuil, stof en kookvet het systeem kunnen verstoppen. Daardoor kan het systeem zijn werk niet meer doen. Dan zijn er nog de vochtproblemen die gepaard gaan met een gebrek aan ventilatie.

In het geval van natuurlijke ventilatie moet het onderhoud regelmatig worden uitgevoerd, maar dit kan gemakkelijk door de bewoner worden gedaan. De luchtinlaatroosters van dit systeem bevinden zich op raamhoogte en worden snel vuil. Dit verstoort de luchtstroom. Ze kunnen met zeepwater worden schoongemaakt. Vergeet tijdens het onderhoud niet de afzuigroosters te behandelen.

Bij ventilatiesystemen van type B of C (enkele stroom) moeten de luchtinlaten minstens één keer per maand worden afgestoft. Dit kan met een stofzuiger of gewoon met een droge doek. Het reinigen van de kanalen, hulpapparatuur (ventilatoren) en eventueel een warmteterugwinunit is echter ingewikkelder en vereist een bepaalde techniek en de juiste apparatuur. Hetzelfde geldt als je kiest voor een hybride systeem.

De aanbevolen reinigingsfrequentie voor ventilatie met dubbele stroom (D) is 6 maanden. Aarzel niet om de filters volledig te vervangen als ze defect zijn. Dit is het systeem dat het meeste onderhoud en reiniging vergt, maar ook het meest complexe om te installeren.

In alle gevallen kan je het beste een vakman inschakelen om de kanalen te reinigen. Je kan een onderhoudscontract afsluiten bij bedrijven die gespecialiseerd zijn in het reinigen en onderhouden van ventilatiesystemen.

Vraag advies en vergelijk gratis offertes